Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocuklarda sıkça rastlanan ve dikkati sürdürememe, dürtüsel davranışlar ve hiperaktivite gibi belirtilerle kendini gösteren bir nörogelişimsel durumdur. DEHB tanısı konulmuş çocuklar, genellikle günlük yaşamda, okul ortamında ve sosyal ilişkilerde zorluklar yaşayabilir. Bu yazıda, dikkat eksikliği olan çocukların genel özellikleri, bu durumun belirtileri ve ebeveynlere rehberlik edecek öneriler ele alınmaktadır.

---

Dikkat Eksikliği Nedir?

Dikkat eksikliği, çocuğun belirli bir işe veya aktiviteye odaklanmakta zorlanması durumudur. Bu durum, genellikle diğer DEHB belirtileriyle birlikte görülür. Ancak her dikkat eksikliği durumu hiperaktiviteyle eşlik etmeyebilir.

---

Dikkat Eksikliği Olan Çocuğun Özellikleri

1. Dikkati Sürdürememe

• Çocuğun dikkat süresi, yaşıtlarına göre daha kısa olabilir.
• Okulda derslere veya evde yapılan aktivitelere odaklanmakta zorlanır.
• Görevlerin yarım kalması sıkça gözlemlenir.

---

2. Unutkanlık

• Günlük aktivitelerde veya okul ödevlerinde unutkanlık sıklıkla görülür.
• Eşyalarını kaybetme (kalem, kitap, oyuncak gibi) gibi durumlar yaşanabilir.

---

3. Organize Olma Güçlüğü

• Çocuk, görevlerini planlama ve düzenleme konusunda zorluk yaşayabilir.
• Örneğin, bir aktiviteyi başlatma ve tamamlama süreçlerinde sık sık yardım gerekebilir.

---

4. Kolayca Dağılma

• Çocuk, dışarıdan gelen küçük bir uyaranla (ses, hareket gibi) kolayca dikkati dağılabilir.
• Uzun süreli bir aktiviteye odaklanmak yerine sürekli başka şeylerle ilgilenmek isteyebilir.

---

5. Talimatları İzlemekte Zorlanma

• Birden fazla adımdan oluşan talimatları yerine getirmekte güçlük çekebilir.
• “Önce ayakkabılarını giy, sonra çantanı al” gibi basit talimatlarda bile karışıklık yaşayabilir.

---

6. Sabırsızlık

• Bekleme gerektiren durumlarda (sırasını beklemek gibi) sabırsız davranışlar sergileyebilir.
• Hızlı sonuç almak isteği nedeniyle yaptığı işlerde hata yapabilir.

---

7. Akademik Zorluklar

• Çocuğun öğrenme sürecinde zorluk yaşaması sıkça görülür.
• Ödev yapma sırasında dikkat kaybı ve isteksizlik görülebilir.

---

8. Sosyal İlişkilerde Sorunlar

• Dikkat eksikliği nedeniyle arkadaşlık ilişkilerinde sorunlar yaşanabilir.
• Oyun kurallarını takip etmede veya diğer çocukların duygularını anlamada güçlük çekebilir.

---

Dikkat Eksikliği ve Diğer Belirtiler

Dikkat eksikliği olan çocuklarda şu belirtiler de gözlemlenebilir:

• Hiperaktivite (sürekli hareket etme isteği).
• Dürtüsellik (sonuçlarını düşünmeden hareket etme).
• Zaman yönetiminde başarısızlık.

Tavsiye Yazılarımız: Çocuklarda Dikkat Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir?

---

Dikkat Eksikliği Olan Çocuğa Nasıl Yardımcı Olunur?

Ebeveynler ve öğretmenler, dikkat eksikliği olan çocuğa destek olmak için çeşitli yöntemler uygulayabilirler.

1. Yapılandırılmış Bir Ortam Sağlayın

• Günlük rutinler oluşturarak çocuğun düzenli bir yaşam sürmesine yardımcı olun.
• Örneğin, sabah kalkış, yemek yeme ve uyku saatlerini belirli bir düzene oturtun.

---

2. Talimatları Basitleştirin

• Çocuğunuza kısa ve net talimatlar verin.
• Tek bir görevi tamamladıktan sonra diğerine geçmesini sağlayın.

---

3. Dikkat Çekici Materyaller Kullanın

• Renkli kitaplar, eğlenceli oyunlar ve interaktif aktivitelerle dikkatini toplamasına yardımcı olun.
• Çocuğun ilgisini çeken konular üzerine çalışarak motivasyonunu artırın.

---

4. Ara Verme Sürelerini Planlayın

• Uzun süreli aktivitelerde ara verme süreleri belirleyerek çocuğun yorulmasını engelleyin.
• Örneğin, 20 dakika çalıştıktan sonra 5 dakika ara vermesine izin verin.

---

5. Pozitif Pekiştirme Kullanın

• Olumlu davranışlarını fark ederek onu övün ve teşvik edin.
• “Bugün ödevini tamamladığın için çok gurur duydum” gibi ifadeler kullanın.

---

6. Profesyonel Destek Alın

• Çocuğunuzda dikkat eksikliği belirtileri yoğun bir şekilde görülüyorsa bir çocuk psikoloğu veya pedagogdan destek alın.
• Gerekli durumlarda psikoterapi veya ilaç tedavisi önerilebilir.

Tavsiye Yazılarımız: Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunda Erken Keşif Hayat Kurtarır

---

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Dikkat eksikliği hangi yaşlarda fark edilir?
Genellikle okul öncesi dönemde veya ilkokul çağında fark edilir.

2. Dikkat eksikliği tedavi edilebilir mi?
Evet, terapi ve uygun yaklaşımlarla belirtiler büyük ölçüde yönetilebilir.

3. Dikkat eksikliği sadece akademik başarıyı mı etkiler?
Hayır, sosyal ilişkiler, duygusal denge ve günlük yaşam becerilerini de etkileyebilir.

4. Çocuğuma nasıl yardımcı olabilirim?
Rutinler oluşturarak, net talimatlar vererek ve pozitif pekiştirme kullanarak destek olabilirsiniz.

5. Dikkat eksikliği ilaçsız tedavi edilebilir mi?
Bazı durumlarda, terapi ve çevresel düzenlemelerle ilaç kullanmadan da belirtiler yönetilebilir.

---

Sonuç

Dikkat eksikliği olan çocuklar, doğru yaklaşımlar ve destekleyici bir çevreyle günlük yaşamlarında ve akademik hayatlarında başarılı olabilirler. Ebeveynlerin ve öğretmenlerin sabırlı, anlayışlı ve teşvik edici bir tutum sergilemesi, çocuğun bu süreçteki gelişimini olumlu yönde etkileyecektir. Gerektiğinde bir uzmandan destek almayı ihmal etmeyin.